Buôn bán tê tê bất hợp pháp ở Nigeria: Một phần sự thật được tiết lộ

Tháng mười một 4, 2021

Kể từ vụ bắt giữ tê tê đầu tiên được báo cáo ở Nigeria vào năm 2010, quốc gia này đã chứng kiến sự bùng nổ trên thị trường chợ đen đối với loài động vật có vú bị buôn bán nhiều nhất trên thế giới và trở thành trung tâm tại châu Phi về tội phạm xuất khẩu các sản phẩm tê tê sang Đông Á.

Tang vật vảy tê tê bụng trắng bị Cục Hải quan Nigeria tịch thu

Việc sử dụng vảy tê tê trong các loại thuốc cổ truyền của Trung Quốc đã khiến loài này suy giảm nghiêm trọng tại Châu Á.

Giờ đây, một nhóm các nhà bảo tồn do Đại học Cambridge dẫn đầu đã thực hiện nghiên cứu nhằm ước lượng các vụ bắt giữ sản phẩm tê tê có liên quan đến Nigeria, với mục đích đánh giá quy mô của hoạt động buôn bán bất hợp pháp này.

Chỉ tính những chuyến hàng bị nhà chức trách ngăn chặn và báo cáo trong khoảng thời gian từ năm 2010 đến tháng 9 năm 2021 đã lên tới con số 190.407 kg vảy tê tê được lấy từ ít nhất 799.343 cá thể nhưng có khả năng lên đến gần một triệu sinh vật đã chết.

Con số này gần với những ước tính gần đây cho toàn bộ hoạt động buôn bán tê tê toàn cầu kể từ năm 2000, cho thấy mức độ buôn bán lớn hơn nhiều so với suy nghĩ trước đây.

Một số vụ bắt giữ đã xảy ra ở các cảng như Hồng Kông sau khi rời các bờ biển châu Phi. Các nhà nghiên cứu đã lần theo dấu vết hàng hóa từ các nước như Cameroon và Gabon được chuyển đến các quốc gia châu Á bao gồm Trung Quốc và Campuchia , đôi khi đi qua Pháp và Hà Lan. Tất cả đã được chuyển qua Nigeria.

Nhà kho ở Nigeria chứa vảy tê tê bị tịch thu

Trong số 77 vụ bắt giữ được phân tích trong nghiên cứu mới, 26 vụ bắt giữ được phát hiện cùng với hàng nghìn kg ngà voi – cho thấy rằng các mạng lưới buôn bán tê tê có tổ chức đang lồng ghép theo các đường dây buôn lậu ngà voi lâu đời.

Các nhà nghiên cứu cho biết, bất chấp cho những thay đổi gần đây thế nhưng việc thực thi tổng thể ở Nigeria còn lỏng lẻo và nạn tham nhũng vẫn còn hiện hữu. Tổng số vụ truy tố vì buôn bán tê tê ở Nigeria lên tới 4 vụ – tất cả đều diễn ra trong năm ngoái.

Do đó, các lô hàng bị bắt giữ có khả năng chiếm một phần nhỏ sản phẩm tê tê hiện được chuyển qua Nigeria. Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Biological Conservation, trích dẫn lời các chuyên gia rằng các vụ bắt giữ động vật hoang dã được phát hiện nằm trong khoảng từ 30% đến chỉ 2% tổng số vụ buôn bán bất hợp pháp nói chung.

“Các số liệu trong nghiên cứu của chúng tôi cho thấy đã có sự đánh giá thấp về quy mô buôn bán tê tê ở Nigeria nói riêng và châu Phi nói chung”, trưởng nhóm nghiên cứu Charles Emogor từ Sở Động vật học Cambridge cho biết.

Cũng như niềm tin sai lầm vào khả năng chữa bệnh của vảy tê tê, việc ăn thịt tê tê được coi là một biểu tượng thể hiện địa vị ở các khu vực châu Á. Xác tê tê được buôn bán bất hợp pháp tại các chợ trên khắp Trung Quốc, và một số nghiên cứu cho thấy việc bán thịt của loài động vật này có liên quan đến đại dịch COVID-19.

Trưởng nhóm nghiên cứu Charles Emogor với xác con tê tê đã được tẩy vảy ở tay phải và xác của một con tê tê châu Phi bụng trắng non ở tay trái 

Tất cả tám loài tê tê – bốn loài châu Phi, bốn loài châu Á đều được xếp vào danh sách bị đe dọa, với ba loài hiện được coi là cực kỳ nguy cấp. Các nhà nghiên cứu đã lấy mẫu ngẫu nhiên hàng chục bao tải bị hải quan bắt giữ và ước tính rằng khoảng 90% có liên quan đến hoạt động buôn bán liên kết với Nigeria là từ tê tê bụng trắng.

Trong số các loài phổ biến ở châu Phi, mặc dù vẫn được các cơ quan bảo tồn xếp vào loại dễ bị tổn thương, thế nhưng tê tê bụng trắngvẫn bị săn bắt và bán ở các chợ địa phương. Các nhà nghiên cứu hiện lo ngại rằng nạn buôn bán quốc tế đang đẩy hoạt động giết mổ tê tê châu Phi lên một tầm cao mới nguy hiểm.

Emogor, người cũng thuộc Hiệp hội Bảo tồn Động vật Hoang dã, cho biết: “Mức độ khai thác hàng trăm nghìn động vật trong các lô hàng bị bắt giữ cho thấy rằng việc mở rộng mạng lưới buôn do nhu cầu từ châu Á cuối cùng có thể gây nguy hiểm cho sự tồn tại của một số loài tê tê châu Phi” đồng nghiệp.

Một con tê tê châu Phi bụng trắng ở Vườn quốc gia Cross River của Nigeria 

Nigeria đã ký nhiều thỏa thuận cấm săn bắt và buôn bán tê tê, tuy nhiên nước này có liên quan đến nhiều vụ buôn người được báo cáo hơn bất kỳ quốc gia châu Phi nào khác.

Emogor và các đồng nghiệp đã tìm hiểu hồ sơ của một số cơ quan trong nước và quốc tế cũng như thực hiện các cuộc phỏng vấn với các quan chức tình báo và hải quan Nigeria đang nỗ lực và kiềm chế nạn buôn bán động vật hoang dã.

Theo các nhà nghiên cứu, số lượng trung bình các vụ vận chuyển liên quan đến Nigeria được báo cáo tăng đều đặn từ năm 2010 trước khi tăng mạnh vào khoảng năm 2017. Trong khi quốc gia này ban đầu đóng vai trò như một kênh dẫn đường, thì đến năm 2019, hầu hết các lô hàng đều có nguồn gốc từ Nigeria.

Hàng hóa tê tê được buôn bán qua đường bộ và đường hàng không, nhưng phần lớn — khoảng 65% — được vận chuyển bằng đường biển, với nạn buôn lậu hàng hải gia tăng trong những năm qua. Một số vụ bắt giữ đã xảy ra tại các nhà kho không xác định được phương thức vận chuyển và điểm đến, nhưng tất cả những hàng hóa được đưa đi quá cảnh có thể sẽ được chuyển đến châu Á.

Số lượng cân cao nhất dành cho bất kỳ quốc gia hoặc vùng lãnh thổ nào là Việt Nam (trên 64 kg), tiếp theo là Trung Quốc (trên 48 kg) và Hồng Kông (trên 21 kg).

Vảy tê tê bụng đen bị Cục Hải quan Nigeria tịch thu 

Hai lô hàng được phát hiện trong năm nay có móng vuốt tách ra khỏi vảy, cho thấy những kẻ buôn người đang phục vụ các nhu cầu thay đổi như là bùa hộ mệnh làm từ móng tê tê ở Trung Quốc.

Các nhà nghiên cứu kêu gọi tăng cường các nỗ lực thực thi pháp luật và đào tạo bắt buộc về phát hiện các sản phẩm động vật hoang dã bất hợp pháp cho các quan chức hải quan Nigeria, đặc biệt là tại các cảng biển, cùng với tài liệu thu giữ thích hợp của Nigeria và các quốc gia xung quanh.

Emogor nói thêm: “Chúng tôi muốn thấy sự chú trọng nhiều hơn vào việc truy tố những kẻ buôn người bị bắt giữ như một biện pháp răn đe”, Emogor chỉ ra rằng những kẻ buôn người hiếm khi bị bắt giữ khi bị tịch thu ở Nigeria, và trong số đó, phần lớn các vụ án đều không được truy tố.

Nguồn: Phys.org

CHIA SẺ BÀI VIẾT NÀY

Share on facebook
Share on twitter
Share on email
Share on whatsapp
Share on linkedin
Share on pinterest