Bắt nguồn từ những nơi rất cụ thể ở Đông Nam Á, loài chim mỏ sừng đặc hữu của Philippines và loài Bowerbirds chỉ có ở Indonesia và Papua New Guinea đã xuất hiện trong một vụ bắt giữ cách đó hàng nghìn dặm gần biên giới Ấn Độ-Myanmar.
Điểm bất thường này được cảnh sát ở bang Mizoram của Ấn Độ phát hiện vào ngày 6 tháng 3 khi tiến hành kiểm tra ngẫu nhiên tại Giao lộ Tualpui trên đường Khawzawl đến Rabung, không xa biên giới Myanmar. 17 động vật bị bắt giữ từ hai nghi phạm trong một chiếc xe được cho là đã buôn lậu vào Ấn Độ từ Myanmar.
Những con chim mỏ sừng và chim đinh viên bị thu giữ © Cảnh sát Mizoram
Chuyến hàng bao gồm 13 loài chim, trong số đó có Hồng hoàng Mindanao (Penelopides affinis), Hồng hoàng mỏ sừng nâu đỏ miền Nam Philippines (Buceros mindanensis), Hồng hoàng quằn quại Mindanao (Rhabdotorrhinus leucocephalus) là loài đặc hữu của Philippines và Chim đinh viên lửa (Sericulus ardens) chỉ được tìm thấy ở Papua tỉnh ở Indonesia và nước láng giềng Papua New Guinea. Bốn con khỉ cũng là một phần của lô hàng bất hợp pháp tương tự.
“Những con chim mỏ sừng này hiếm khi được nhìn thấy ngay cả trong phạm vi sinh sống của chúng ở khu vực quần thể động vật Mindanao. Việc tìm thấy những thứ này được giấu trong một chiếc xe trong một nỗ lực buôn lậu ở Ấn Độ thực sự gây sốc.”
– Kanitha Krishnasamy, Giám đốc TRAFFIC khu vực Đông Nam Á.
Trong số 59 loài hồng hoàng được công nhận trên thế giới, 32 loài được tìm thấy ở châu Á và 11 loài đặc hữu của Philippines. Nổi tiếng là một trong những loài chim hót hay nhất trong rừng, chim mỏ sừng đóng một vai trò quan trọng trong hệ sinh thái với tư cách là loài phát tán hạt giống. Nhiều loài hồng hoàng, đặc biệt là các loài đặc hữu trên đảo, không phổ biến trong tự nhiên. Những cư dân sống trong rừng này phải đối mặt với mối đe dọa kép là mất rừng và săn trộm để buôn bán trái phép.
Hoạt động giám sát của TRAFFIC trong 5 năm qua đã ghi nhận ba loài hồng hoàng này trên thị trường trực tuyến của Philippines.
Mặc dù chỉ có hồng hoàng hung dữ Mindanao được phân loại là có nguy cơ tuyệt chủng trong Danh sách đỏ các loài bị đe dọa của IUCN, cả ba loài hồng hoàng được tìm thấy trong vụ bắt giữ đều được liệt kê là bị đe dọa trong Danh sách quốc gia về các loài động vật trên cạn bị đe dọa của Philippines. Những người vi phạm phải đối mặt với án tù lên tới 2 năm và/hoặc phạt tiền 200.000 PHP (3.646 USD).
Loài Chim đinh viên lửa có màu sắc rực rỡ được bảo vệ theo luật của Indonesia, nhưng hoạt động buôn bán quốc tế loài này không được điều chỉnh theo CITES*. Mặc dù loài Chim đinh viên lửa đã được ghi nhận tại các chợ chim ở Indonesia, nhưng chúng không được buôn bán rộng rãi như các loài thuộc bộ Sẻ khác. Chúng đã được ghi nhận tại châu Âu – được các nhà sưu tập thích hợp săn lùng.
Nhưng đây không phải là lần đầu tiên Chim đinh viên lửa bị bắt giữ ở Mizoram – bốn cá thể khác đã được tìm thấy ở đó trong một vụ bắt giữ vào tháng 10 năm 2022 liên quan đến 140 động vật hoang dã nhập lậu, tương tự được cho là đã được nhập lậu từ Myanmar.
Sự xuất hiện của những con chim này trong hai trường hợp gần đây rất đáng lo ngại và đặt ra câu hỏi liệu những kẻ buôn lậu hiện đang nhắm đến chúng vì nhu cầu mới hoặc cụ thể từ những người sưu tập các loài quý hiếm ở châu Á,” ông Krishnasamy nói.
“Các trường hợp như thế này củng cố giá trị của việc giám sát dài hạn để theo dõi nhịp đập và phát hiện ra các loài mới và đang nổi lên bị buôn bán bất hợp pháp để có thể thực hiện các biện pháp can thiệp cần thiết với các bên liên quan chính.”
– Kanitha Krishnasamy, Giám đốc TRAFFIC khu vực Đông Nam Á.
Hồng hoàng Tarictic Mindanao (lồng trên) và Hồng hoàng quằn quại Mindanao (lồng dưới) © Cảnh sát Mizoram
Là một điểm nóng về đa dạng chim và các loài đặc hữu, Đông Nam Á từ lâu đã trở thành nguồn cung cấp chim hoang dã bị buôn bán bất hợp pháp trong khu vực và quốc tế, với những gì dường như là một trường hợp buôn bán động vật hoang dã tích cực giữa Đông Nam Á và Nam Á.
Ở Ấn Độ, phiên bản mới được sửa đổi của Đạo luật (Bảo vệ) Động vật hoang dã, năm 1972, đã nội địa hóa các loài được liệt kê trong Phụ lục I và II của CITES, khiến việc buôn bán các loài này trở thành bất hợp pháp. Sửa đổi này tăng cường bảo vệ rất cần thiết đối với các loài động vật hoang dã không phải bản địa vào Ấn Độ, nhưng hợp tác chặt chẽ hơn là rất quan trọng để ngăn chặn buôn bán bất hợp pháp.
“Trường hợp buôn bán xuyên biên giới ở Mizoram này nói lên phạm vi ngày càng mở rộng của những kẻ buôn bán chim và mạng lưới ngày càng tăng của chúng. Nó cũng nhấn mạnh sự cần thiết của các cơ quan thực thi ở các quốc gia bị ảnh hưởng – tại nguồn, quá cảnh hoặc điểm đến – chia sẻ thông tin về các vụ bắt giữ để theo dõi tốt hơn và cảnh giác cao hơn trong chuỗi thương mại.”
– Merwyn Fernandes, Điều phối viên Văn phòng TRAFFIC tại Ấn Độ.
Chim đinh viên lửa (lồng dưới) © Cảnh sát Mizoram
Mizoram đã từng chứng kiến một số vụ bắt giữ động vật hoang dã quy mô lớn bao gồm một loạt các loài từ khắp nơi trên thế giới. Ví dụ, một vụ bắt giữ hơn 400 động vật vào năm ngoái bao gồm những con lười ba ngón chỉ tìm thấy ở Trung và Nam Mỹ, và vượn gấu, một loài linh trưởng di chuyển chậm ở vùng nhiệt đới châu Phi.
